Ukrayna’nın silah tedariki davetlerine İsrail’den cevap geldi.
İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz, Kiev’in talep ettiği biçimde Ukrayna’ya silah sistemleri tedarik etmeyeceklerini söyledi.
İsrail hükümeti basın ofisinden yapılan yazılı açıklamaya nazaran, Gantz, Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin büyükelçileriyle bir ortaya geldi.
“Ukrayna’ya karşı siyasetimiz değişmedi”
Ukrayna’nın İsrail’den talep ettiği silah yardımı hakkında konuşan Gantz, “Ukrayna’ya karşı siyasetimiz değişmedi. Batı’nın yanındayız fakat Ukrayna’ya silah sistemleri tedarik etmeyeceğiz. Ukraynalılardan gereksinimlerine yönelik bilgi istedik ve hayat kurtarıcı erken ikaz sistemi sağlama konusunda yardım teklifimizi sunduk.” dedi.
Gantz, ayrıntıya girmeden, “çeşitli operasyonel değerlendirmeler” nedeniyle ülkesinin Ukrayna’ya silah sistemleri sağlamayacağını ve geçmişte olduğu üzere “kısıtlamalar” dahilinde Kiev’e takviyelerinin süreceğini vurguladı.
Bu kapsamda İsrail’in Ukrayna’dan hava savunma ihtar sistemleri gereksinimleri hakkında bilgi istediğini aktaran Gantz, gelecek karşılığa nazaran “sivillerin hayatını kurtaracak bir erken ikaz sistemi sağlayabileceklerini” belirtti.
“İran’ın Ukrayna’daki savaşa iştirakini izliyoruz”
Gantz, İran’ın Rusya’ya kısa menzilli füze ve “intihar ya da kamikaze” diye tanımlanan silahlı insansız hava araçları (SİHA) sağladığına ait haberler hususundaysa şunları söyledi:
“Nükleer program hakkında palavra söylüyorlar”
İran’ın Irak, Suriye, Lübnan, Yemen ve öbür noktalardaki çatışmalara müdahalesinin sürdüğünü lisana getiren Gantz, İranlıların nükleer program hakkında da palavra söylediğini ve uranyum zenginleştirmeye, geliştirmeye, nükleer kapasiteleri için korunmuş alanlar inşa etmeye devam ettiklerini savundu.
İsrail Savunma Bakanı, AB temsilcileriyle yaptığı toplantıda İran’a karşı “bir istihbarat koalisyonu kurulması ve caydırıcı bir askeri tehdit oluşturulması” daveti yaptı.
Gantz, işgal altındaki Batı Şeria’da artan olaylara ait ise “asıl sorunun bölgenin kuzeyindeki Nablus kentinde yaşandığını, buna müsaade veremeyeceklerini ve durum bu türlü devam ederse taarruz operasyonlarını artıracaklarını” söyledi.
İsrailli Bakan’dan Ukrayna’ya askeri yardım çağrısı
İsralli Diaspora Bakanı Nachman Shai, İran’ın Rusya’ya balistik füze göndermeye başladığı haberleri üzerine toplumsal medyada yaptığı paylaşımda, “İsrail’in artık bu kanlı çatışmada durması gereken yere ait kuşku yok. Ukrayna’nın ABD ve NATO ülkelerinin sağladığı biçimde askeri yardım da almasının vakti geldi.” tabirini kullanmıştı.
Rusya Güvenlik Kurulu Lider Yardımcısı Dmitriy Medvedev ise İsrail’in Ukrayna’ya muhtemel silah takviyesini, “pervasızca bir adım” olarak tanımlayarak, “Uluslarımız ortasındaki tüm devletler ortası alakayı yok eder.” diye karşılık vermişti.
İsrail’de Rusya ile ilgili tavırlar
Diplomatik, güvenlik ve stratejik iştiraklerini bilhassa ABD ve Batı ülkeleri ekseninde inşa etmesine karşın son yıllarda Rusya’yla da yakınlaşan bir manzara çizen İsrail, Moskova ile sağladığı askeri uyum sayesinde İran’a bağlı maksatlar olduğu gerekçesiyle Suriye’ye savaş boyunca hava ve füze akınları gerçekleştirdi.
Ancak Ukrayna savaşının doğurduğu Rusya ve Batı ortasındaki yeni kamplaşma İsrail’i sıkıntı durumda bıraktı. Rusya’nın Ukrayna saldırısına başlamasından sonra İsrail hükümeti başlangıçta Rusya’yı direkt amaç alan açıklamalardan kaçınarak “ateşkes, barış” davetlerini yineledi ve Ukrayna’ya yalnızca insani yardım gönderdiğine vurgu yaptı.
Bennett ve Lapid’in tutumu
Bir evvelki İsrail Başbakanı Naftali Bennett, Rusya’nın ismini zikretmeden Ukrayna savaşına ait açıklama yaparken, devrin Dışişleri Bakanı Yair Lapid ise Rusya’yı suçlayan ve kınayan açıklamalarıyla dikkati çekti.
Tel Aviv idaresi, Rusya’yı karşısına alma konusundaki çekincelerini, “Rusya ve Ukrayna’daki sayısı yüz binlere ulaşan Yahudi cemaati” ve “Suriye’deki Moskova ile askeri uyum, güvenlik” biçiminde sıraladı.
Ukrayna savaşı ve gidişatı istikrarları bozdu
İsrail’in Ukrayna ve Rusya’ya karşı hal alma konusunda ABD ve Batı’daki müttefiklerinden baskı gördüğü basına yansıdı. Bu kapsamda İsrail, nisan sonunda Kiev idaresine çelik yelek ve askeri kask gönderme kararı aldı.
Birleşmiş Milletler Genel Heyeti’nde, nisan ayında Rusya’yı, Ukrayna’ya karşı başlattığı savaş nedeniyle Cenevre merkezli İnsan Hakları Kurulu üyeliğinden çıkarmak hedefiyle yapılan oylamada İsrail, Rusya aleyhine oy kullandı.
Rusya Dışişleri Bakanlığı, oylama üzerine İsrail’in, “Ukrayna’daki durumu kullanarak milletlerarası toplumun dikkatini Filistin probleminden çekmeye çalıştığını” vurguladı.
Rus yöneticilerin, Filistinli yetkililerle yaptığı telefon trafiği de bu periyotta ağırlaştı.
Lavrov’un “Hitler Yahudi asıllıydı” açıklamalarına İsrail’den tepki
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un mayıs başında Adolf Hitler’in Yahudi asıllı olduğu tarafındaki açıklamalarına İsrail’de en üst seviyeden yansılar geldi. Rusya’nın Tel Aviv Büyükelçisi Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldı.
Dönemin İsrail Başbakanı Bennett, Dışişleri Bakanı Yair Lapid ve öbür birçok üst seviye isim, Lavrov’un açıklamalarına reaksiyon gösterdi.
İsrail hükümetinden yapılan yazılı açıklamada, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in, Lavrov’un “Hitlerin Yahudi asıllı olduğu” biçimindeki tabirleri nedeniyle Bennett’ten özür dilediği bildirildi. Lakin Kremlin’den yapılan açıklamada Putin’in özür dilediğine dair bilgi yer almadı.
Paralı asker iddiası
Bu devirde, Rusya Dışişleri Bakanlığı, İsrailli paralı askerlerin Ukrayna saflarında Rus birliklerine karşı savaştığını argüman etti.
Rusya Adalet Bakanlığı, Yair Lapid’in temmuzda başbakanlık koltuğuna oturmasından kısa müddet sonra İsrail’in kuruluşunda da kıymetli rol üstlenen İsrail Yahudi Ajansı’nın Rusya temsilciliğinin kapatılması için mahkemeye başvurmuştu.
Rus yargısı, hususa ait duruşmayı birkaç defa erteledi ve şimdi kararını açıklamadı.