Hükümet ekonomide 3 yıllık yol haritası olan Orta Vadeli Program’ı (OVP) yayınlandı. Geçen yıl yayınlanan OVP ile karşılaştırıldığında büyüme verileri düşürüldü. Enflasyonda beklenti yükseldi. Kişi başına gelirde gelecek yılki hedef aşağıya çekildi. Bütçe açığı ile faiz ödemeleri de önceki OVP’ye göre artırıldı.
Hükümet, 2026-2028 yıllarını kapsayan OVP’yi yayınlandı. Temel göstergelerin geçen yıl ile karşılaştırması şöyle:
GSYH (CARİ FİYATLARLA): Geçen yıl yayınlanan OVP’de bu yıl için beklenti 61 trilyon 540 milyar TL’ydi. Yeni OVP’de 62 trilyon 179 milyar liraya çıktı. Gelecek yıl için hedef 72 trilyon 915 milyar liraydı. 77 trilyon 257 milyar liraya çıkarıldı. 2027 hedefi 83 trilyon 132 milyar liraydı. 89 trilyon 406 milyar liraya yükseltildi.
BÜYÜME: Geçen yıl yayınlanan OVP’ye göre, büyüme bu yıl için yüzde 4’ten, yüzde 3.3’e düşürüldü. Gelecek yıla yönelik beklenti de yüzde 4.5’ten yüzde 3.8’e indirildi. 2027 için yüzde 5 olan veri de yüzde 4.3’e çekildi.
KİŞİ BAŞI GELİR: Kişi başına gelir bu yıl için 17 bin 28 dolardan, 17 bin 748 dolara yükseltildi. Gelecek yıl beklentisi ise 18 bin 990 dolardan 18 bin 621 dolara indirildi. 2027 hedefi de 20 bin 420 dolardan 19 bin 710 dolara çekildi. Yeni OVP’ye göre kişi başına gelirin ancak 2028 yılında 20 bin doların üzerine çıkarak 20 bin 987 dolar olması hedefleniyor.
İŞSİZLİK: Oranlar geçen yıl yayınlana OVP’ye göre düşürüldü. Bu yıl için yüzde 9.6 olan işsizlik hedefi yüzde 8.5’e, 2026 hedefi 9.2’den 8.4’e, 2027 hedefi de yüzde 8.8’den yüzde 8.2’e indirildi.
DIŞ TİCARET: Geçen yıl yayınlana OVP’de dış ticaret dengesinde bu yıl için 89.4 milyar dolar açık öngörülüyordu. Yeni OVP’de açık beklentisi 93.2 milyar dolara yükseltildi. 2026 hedefi 94.6 milyar dolardan 96 milyar dolara çıktı. 2027 için de dış ticaretteki 97.9 milyar dolarlık açık hedefi 99 milyar dolara yükseldi.
CARİ AÇIK: Geçen yıl yayınlanan OVP’de bu yıl için cari işlemler dengesinde 28.6 milyar dolar açık öngörülüyordu. Yeni OVP’de 22.6 milyar dolara düşürüldü. Gelecek yıl için 25.6 milyar dolar olan açık hedefi 22.3 milyar dolara, 2027 için de 22.6 milyar dolar olan açık hedefi 20.5 milyar dolara indirildi.
ENFLASYONDA HEDEF ŞAŞTI
ENFLASYON: TÜFE’de bu yıl için yüzde 17.5 olan hedef 28.5’e yükseltildi. Gelecek yıl için hedef yüzde 9.7’den yüzde 16’ya, 2027 için de yüzde 7’den yüzde 9’a çıkarıldı. 2028 hedefi bile yüzde 8. Böylece Merkez Bankası’nın 2026 ve 2027 hedefleri ile aynı oranlar belirlenmiş oldu. Merkez Bankası 2025 için ise enflasyonun yüzde 25 ile yüzde 29 aralağında olacağı tahminine yer verirken, hedef olarak ise yüzde 24’ü korumuştu. OVP’de bu yıla yönelik beklenti Merkez Bankası’nın tahmininin üst bandında yer aldı. Memur ve memur emeklilerine gelecek yıl için yüzde 11+7, 2027 için de yüzde 5+4 zam verilmişti. Bu hedeflere göre milyonlarca memur ile memur emeklisine enflasyon seviyesi civarında zam verilmiş oldu.
BÜTÇEDE DEVASA AÇIK: Önceki programa göre, bütçedeki açık hedefleri de yükseltildi. Bütçenin bu yıl 2.2 trilyon lira, gelecek yıl ve 2027’de 2.7 trilyon lira, 2028’de de 2.8 trilyon lira açık vermesi öngörülüyor.
FAİZE TRİLYONLAR: Bütçeden faize gidecek kaynak da artacak. Bir önceki OVP’deki faiz giderleri yükseltildi. Yeni programa göre, faiz giderlerinin bu yıl 2.1 trilyon lira, gelecek yıl 2.7 trilyon lira, 2027’de 3.1 trilyon lira, 2028’de de 3.3 trilyon lira olması öngörülüyor.
VERGİ GELİRLERİ ARTIYOR: Genel bütçe vergi gelirlerinin bu yıl 10.7 trilyon lira, gelecek yıl 13.7 trilyon lira, 2027’de 16.1 trilyon lira, 2028’de de 18.2 trilyon lira olması öngörülüyor.
ENFLASYONA GEREKÇE BULDULAR!
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, dezenflasyonun uzun sürdüğüne yönelik değerlendirmeler konusunda, şunları söyledi:
“Tek hedef dezenflasyon olsa ve ‘bir yılda düşüreceğiz’ deseniz düşürebilirsiniz ama bu arada toplum büyük bedeller öder. Büyümeden, istihdamdan sosyal dengelere varıncaya kadar. Dolayısıyla belli bir bütünlük içinde, kademeli bir şekilde bu işi yapmak durumundasınız. Yani bir anda yüksek enflasyondan düşmek, 10. kattan aşağı atlamak gibi bir şey olur, bacağınızı, kolunuzu kırarsınız. Aşama aşama gittiğiniz zaman diğer dengelerle de birlikte bunu başarıyorsunuz.”
İŞSİZLİK HESABI
Yılmaz, işsizlik rakamları hesaplanırken, iş arayıp aramama durumunun sorulduğuna işaret ederek, “İş aramıyorsa bir insan işsiz sayılmıyor. Atıl işgücünü hesaplarken ise ‘tamam iş aramıyorsun ama uygun bir iş olsaydı yaparmıydınız’ diye sorulduğunda ‘evet’ diyenler atıl işgücüna dahil ediliyorlar” dedi.
